Bouwshups kunnen het grondstoffenverbruik verminderen. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek naar de wijze waarop dit fenomeen kan bijdragen aan de transitie naar de circulaire economie.
De Strategie Circulaire Economie zet in op vermindering van het gebruik van primaire grondstoffen. Doel is om in 2050 volledig circulair te zijn. Een manier om dat te bereiken is het gebruik van hergebruikte en gerecyclede materialen in de openbare ruimte en in gebouwen. Digitale en fysieke marktplaatsen kunnen worden ingezet om vraag en aanbod te koppelen. In de bouw heet die marktplaats meestal bouwhub. Digitale verkoop verdient daarbij de voorkeur. Maar dat is niet altijd mogelijk, omdat het soms maanden en zelf jaren duurt voordat het beschikbaar gekomen materiaal gebruikt wordt. Daarom worden er sommige afgedankte bouwproducten tijdelijk opgeslagen in een bouwhub. Nadeel daarvan is de opslag de verkoopprijs verhoogt.
In opdracht van de Gemeente Amsterdam, MRA programma Circulaire economie, Schiphol Groep en Rijkswaterstaat heeft C-creators in 2020 een verkennend onderzoek uitgevoerd naar bouwhubs en hoe dit fenomeen kan bijdragen aan de transitie naar de circulaire economie. Daarvoor is een twintigtal interviews met experts, gemeenten en marktpartijen gehouden.
Aanbevelingen
In de verkenning zijn bouwhubs bekeken waar secundaire materialen en producten worden beheerd die afkomstig zijn van sloop en renovatie in de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Dit heeft geresulteerd in de volgende aanbevelingen:
- Het toekomstig aanbod aan secundaire materialen moet goed worden gedigitaliseerd en via online bouwhubs kunnen kopers toegang krijgen tot deze informatie. Belangrijk is ook informatie over wanneer de materialen worden aangeboden. Het heeft dus alleen zin om die informatie digitaal aan te bieden als er gesloopt, gerenoveerd of onderhoud wordt gepleegd.
- De vraag naar secundaire grondstoffen dient te worden gestimuleerd. Dat kan door na te gaan wat de komende opgaven zijn voor nieuwbouw, renovatie van gebouwen en openbare ruimte waarvoor materialen nodig zijn.
- Ontwerpers van nieuwe gebouwen of openbare ruimte dienen hun ontwerp te baseren op deze voorraad.
- Belangrijke succesfactoren voor fysieke bouwhubs zijn een kostenneutrale of positieve business case, en dat er een partij is die materialen keurt en een bepaalde garantie kan (en wil) geven.
- De grootste materiaal- en grondstofstromen zijn beton, baksteen, hout, glas, kalkzandsteen en staal in de woning- en utiliteitsbouw. De materialen die in de woning- en utiliteitsbouw het meeste CO₂ impact hebben zijn staal, ijzer, beton en isolatiemateriaal
Vervolgonderzoek
Aanbevolen wordt nader onderzoek te doen naar de juiste (regionale) locatie van een bouwhub en wat deze voor transportbewegingen betekent. Daarbij dient ook te worden gekeken naar de rollen van de private partijen en overheden om de inzet van primaire grondstoffen in de gebouwde omgeving te verminderen.