De laatste stukjes gegrilde mammoet waren verorberd, de groente-notenmix werd opgediend. Rondom de nederzetting waren wat vuren gemaakt om eventuele sabeltandtijgers op afstand te houden. Hadjoez keek vanaf de zandheuvel langs de prehistorische Eembedding naar de sterrenhemel.
‘Mam, ik wil graag een experiment doen.’
Leuk, waarmee?
‘Met de aanbouw van de schuur. Ik wil kijken of we met natuurlijke materialen een schuur kunnen neerzetten die we later kunnen hergebruiken. En dan keer op keer, als in een soort cirkel.’
Maar jongen, dat doen wij toch al generaties zo? We maken de wanden van leem, met klei uit de tuin en zand uit de rivier. We halen boomstammen uit het bos, het dak is van riet en we isoleren met gras en mos.
‘Maar hoe weet je nou van tevoren of dat wel werkt?’
Die kennis zit in onze hoofden en we leren telkens bij door het gewoon te doen. Dit werkt al generaties zo.
‘En hoe zit het dan met ventilatie en zo?’
Wij brengen altijd gaatjes in de wanden aan, hoog aan de zonkant en laag aan de schaduwkant zodat de lucht vanzelf gaat stromen als het te warm wordt.
‘Ow.’
En hoe losmaakbaar is het dan?’
Los-wat?
‘Hoe makkelijk is het uit elkaar te halen?’
Nou, gewoon, dak voorzichtig loshalen, leem nat maken, palen uit elkaar, isolatie netjes bewaren en iets verderop weer in elkaar zetten.
‘Wat een briljant concept! Over duizenden jaren zullen ze daar vast over vertellen bij hún kampvuren.’
Alisha, vanachter haar laptop: ‘mam, als ik later groot ben wil ik iets met circulaire economie.’
Wát voor economie?
Een systeem waarin je met natuurlijke materialen een huis bouwt zodat het gezond is om in te wonen en dat ook weer uit elkaar kan om het opnieuw te gebruiken.’
Meid, wat goed! Hoe kóm je op zulke ideeën! Je vader zou trots op je zijn geweest. Maarreh… is dat niet heel ingewikkeld? Dat kán toch helemaal niet? Daar moet je eerst allerlei uitvindingen voor doen en gestudeerd hebben en pilots draaien en kennisbanken opzetten. En dan, na jaren proberen, als je eindelijk weet hoe het moet, moet de wet- en regelgeving aangepast worden, de politiek moet mee, banken moeten het willen financieren… Pfoeh, bij nader inzien weet ik niet of dat wel zo’n goede keus is.
Kan je niet een gewóón beroep kiezen? Iets met toekomst?
Mark Spetter,
Senior adviseur circulaire economie Provincie Flevoland