Yolanda Musson, MRA-programmamanager Circulaire Economie, neemt eind dit jaar afscheid. Haar opvallendste ervaring van de afgelopen jaren? “Dat het programma gedragen wordt door een netwerk van bevlogen, gedreven en gemotiveerde ambtelijke collega’s. Niet een paar, maar dwars door de metropoolregio heen.”
Yolanda Musson heeft een rijke staat van dienst binnen de MRA. Zo’n tien jaar terug opereerde zij als spin in het web bij het terugdringen van toen het enorme overschot aan kantoorlocaties en bedrijventerreinen. Die ervaring nam ze mee bij haar overstap naar het op gang helpen brengen van de circulaire economie in de metropoolregio. “In eerste instantie heb ik vooral energie gestopt in het bevorderen van de samenwerking met de verschillende deelregio’s. Vanaf medio 2019 als programmamanager.”
Stroomversnelling
Vanaf de start van het programma lag het accent op het stimuleren van inkoop en aanbesteding. “Juist dáár ligt voor overheden een belangrijk sturingsmechanisme om circulaire economische activiteiten aan te jagen. Te meer daar we als regio op dit gebied jaarlijks ruim 4 miljard euro te besteden hebben. Daarmee kunnen we echt dingen in gang zetten om de transitie aan te jagen.”
De inspanningen van het hele team Circulaire Inkoop heeft inmiddels tastbare resultaten opgeleverd. In het oog springt de Roadmap Circulair Inkopen en Opdrachtgeverschap. “Dit document bevat tot in detail wat hier bij komt kijken. Het mooie vind ik dat het een product is van mensen uit alle hoeken van de metropoolregio. In het kader van dit proces is enorm veel gedaan aan kennisuitwisseling. Dat werkte inspirerend. Niet alleen op inkoopadviseurs, maar ook op managers en budgethouders, degenen dus die aan het stuur zitten. Wat daarbij hielp, is dat we de op zich droge kost hebben verpakt in allerlei concrete praktijkvoorbeelden.”
Serie handreikingen
Het is overigens niet bij dit ene document gebleven. Aanvullend zijn er op deelterreinen een handvol concrete handreikingen ontwikkeld. “Dat loopt uiteen van de kantoorinrichting, catering en bedrijfskleding tot het circulair inrichten van de openbare ruimte. Bij dit laatste gaat het onder meer om wegen, bruggen, speelruimtes, straatmeubilair en bewegwijzering.” Toepassingen zijn tot groot genoegen van Yolanda inmiddels overal in de MRA te vinden. “In Zaanstad is bijvoorbeeld recent een duurzaam zwembad opgeleverd. In Almere staan de eerste circulaire bruggen. Het gemeentehuis in Hilversum heeft een circulaire kantoorinrichting. Alle good practises zijn straks te vinden in een databank op de website MRA Duurzaam. Dit alles levert veel inspiratie op. Iedereen die bijgedragen heeft aan dit succes mag ontzettend trots zijn.”
Inmiddels zit het belang om te investeren in duurzame projecten goed tussen de oren. “Concreet heeft dit recent vorm gekregen in een fiat tijdens de Duurzaamheid Top 2021 aan een drietal Green Deals rond houtbouw, textiel en de fietsmetropool. Ook is er een afspraak gemaakt over het toepassen van moeilijk recyclebaar plastic in producten in de openbare ruimte. De aanzet hiertoe lag in de coronacrisis. Vanuit de portefeuilles duurzaamheid en economie grepen de bestuurders de crisis aan om groene werkgelegenheid aan te jagen Niet alleen de wethouders duurzaamheid en economie weten elkaar inmiddels te vinden, maar ook de wethouders duurzaamheid en bouwen&wonen. Om dit bestuurlijke traject in goede banen te leiden hebben mijn MRA Duurzaamheid collega’s Edwin Oskam en Lex Hendriksen een belangrijke rol in gespeeld.”
Tot haar verwondering bemerkt zij vooral bij collega’s van het programma Bouwen & Wonen een enorme omslag in denken en doen. “Of het circulair moet, is helemaal geen vraag meer. Het is nu vooral een kwestie van hoe er concreet handen en voeten aan te geven. In mijn ogen een enorme stap vooruit. Te meer als je denkt aan de woningbouwversnelling en de enorme renovatieopgave in het kader van de energietransitie.”
Netwerken
Naast deze tastbare resultaten constateert Yolanda dat er rond circulair denken en doen steeds meer netwerken zijn ontstaan. “Bijvoorbeeld rond materiaalstromen en textiel in het bijzonder. Dit zijn onderwerpen waarvan iedereen zegt van ‘we hebben elkaar nodig, als gemeente alleen redden we het niet’. Daar komen allerlei aspecten bij kijken, bijvoorbeeld het verbeteren van de inzameling, betere contracten om materiaalstromen meer duurzaam te verwerken. Een ander aspect is de lobby om de verantwoordelijkheid voor afval aan het einde van de keten meer bij producenten te leggen. Al werkende weg proberen we tot een gezamenlijke aanpak te komen.”
In haar eigen gemeente, Almere, merkt zij aan alles dat het onderwerp leeft. Niet in de laatste plaats omdat haar wethouder, Jan Hoek, bestuurlijk trekker is van het MRA-programma Circulaire Economie. “In Almere werpt de circulaire aanpak inmiddels de eerste concrete vruchten af. Daar komt bij dat Jan Hoek ook de verantwoordelijk wethouder is voor de Floriade die in 2022 plaatsvindt. De bezoekers kunnen daar straks met eigen ogen zien wat er op circulair gebied inmiddels allemaal mogelijk is.”
Overdrachtsdocument
Kortom, de fase van uitvinden, starten, pionieren en uitproberen is de MRA inmiddels voorbij. Voor Yolanda, in september werd zij 65, het moment om afscheid van haar ambtelijke carrière te nemen. Zij doet dit met een tevreden gevoel. “Er is veel bereikt. We eindigen dit jaar met het opleveren van een bestuurlijk overdrachtsdocument. Dit blikt terug op de geboekte resultaten en doet aanbevelingen voor de te volgen route na de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar. Voor mij een mooi moment om het stokje over te dragen en het onderwerp in een volgende fase te brengen.” Zij heeft wat dit betreft wel een advies. “Het zou goed zijn als de MRA-partners circulariteit standaard als kwaliteitscriterium in alle interne werkprocessen opnemen. En dan met inbegrip van de planning- en controlecyclus, denk aan het meten van circulaire inkoop. Ik ben ervan overtuigd dat die stap een extra versnelling teweeg brengt.”