Vierentwintig gemeenten, twee provincies, een lange stoet aan kennisinstituten en vastgoedorganisaties, corporaties, architecten, banken, ingenieursbureaus, houtverwerkende bedrijven en, heel bijzonder, ook de Rijksoverheid. Ze tekenden allemaal voor een ambitieuze ‘Green Deal’: twintig procent van alle nieuwe woningen in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) wordt vanaf 2025 van hout gebouwd. Dat gaat dan jaarlijks om 3.500 huizen. Bob van der Zande is de man die al deze partijen binnen een half jaar bij elkaar wist te brengen. In het blad Houtbouw doet hij zijn verhaal.
Hij oogt als een vriendelijk heerschap, en dat is hij ook. Ondertussen bekleedde Bob van der Zande in de afgelopen decennia tal van hoge functies in het gemeentelijk apparaat van Amsterdam, meestal met een link naar de bouwpraktijk, zoals zijn laatste functie bij de afdeling Grond en Ontwikkeling. In onze hoofdstad bestaat de bijzondere situatie dat vrijwel alle grond van de gemeente is en er meestal gebouwd wordt op basis van erfpacht. Dat maakt de afdeling een spil in de vastgoedwereld. Verder was Van der Zande jarenlang voorzitter van Urban Land Institute Nederland, onderdeel van een wereldwijd netwerk van stedenbouwkundigen, vastgoedinvesteerders en ontwikkelaars. ‘Ik ken in de vastgoedwereld dus best veel mensen, zowel nationaal als internationaal’, glimlacht Van der Zande, die na zijn pensionering een adviesbureau begon als ‘urban strategist’.
Lang hoefde hij niet op opdrachten te wachten. ‘Ik heb me mijn leven lang altijd tot de publieke zaak aangetrokken gevoeld, en dat is nog steeds zo.’
Green Deal Houtbouw
De deelnemende overheden bepalen in een MRA-agenda voor telkens vier jaar wat in de Metropoolregio aan zinvol beleid samen ontwikkeld moet worden. Een klein MRA-bureau organiseert langs beleidslijnen diverse programma’s op het gebied van ruimte, economie en mobiliteit waar fondsen en mens-kracht vanuit de gemeenten en provincies bij wordt ge-zocht. Zo werd Van der Zande aangezocht voor het on-derwerp Houtbouw als onderdeel van vijf MRA Green Deals om duurzaam uit de coronacrisis te komen. Centrale vraag: ‘Hoe gaan we een flink aandeel van de zo nodige extra woningen in het gebied zo circulair mogelijk met houtbouw realiseren?’ Van der Zande: ‘Dat je je duurzaamheidsdoelen rond reductie van uitstoot van CO2 en stikstof niet haalt door alleen met herbruikbaar materiaal te gaan bouwen zoals met recyclebaar beton en staal, was van meet af aan duidelijk. Met een CO2 uitstoot van maar liefst 40% van het totaal is de bouwsector één van de grote mondiale vervuilers. De bijdrage aan de opwarming van de aarde is veel te groot. Dus het uitgangspunt was: welke ambitie is groot maar haalbaar op het gebied van houtbouw? En het was ook duidelijk dat het over woningbouw moest gaan. Utiliteitsbouw is lastiger in kaders te vatten. Terwijl daar ook hoopvolle ontwikkelingen zijn.’