Een stuk textiel is in zijn levensloop maar korte tijd in handen van de consument, zonder zicht op hergebruik. Dat botst met het streven naar een circulaire economie. De MRA roept producenten op verantwoordelijkheid te nemen voor de complete levensloop van een stuk textiel.
Vaart zetten achter de uitrol van circulair textiel gaat niet vanzelf. Zo valt weggegooid textiel in de Europese regelgeving onnodig vaak onder definitie ‘afval’. Een andere hobbel is dat producenten niet gebonden zijn aan een eis om hun verantwoordelijkheid te nemen over de verduurzaming van de keten. Mede daarom is er gebrek aan samenwerking en uitwisseling van informatie tussen stakeholders.
Kernproblemen
Kortom, een soort patstelling die de MRA wil slechten, aldus David van Weeghel. Samen met een aantal collega-trainees heeft hij de afgelopen maanden de mogelijkheden onderzocht om vanuit de MRA een lobbytraject richting Europa te starten. In feite zitten vooral twee kernproblemen een circulaire textielketen in de weg, zo blijkt uit hun onderzoek. “Ketenbreed is er geen sprake van producentenverantwoordelijkheid. Tegelijkertijd is het moeilijk om een business case voor iedere schakel in de keten rendabel te maken.” Kernproblemen zijn de hoge kosten van sorteer- en recycletechnologie in combinatie met gebrek aan opschalingsmogelijkheden. Verder kampt de hele keten met een te kleine afzetmarkt voor gerecycled textiel. En zit er veel niet-recyclebaar materiaal in textielafval.
Lobbytraject
Het onderzoek richtte zich met name op de mogelijkheden om een MRA-lobbytraject richting Europa in beeld te brengen. “Kansrijk lijkt de introductie van een grondstoffenpaspoort, wellicht in combinatie met een minimumnorm voor gerecycled materiaal in de hele keten. Een dergelijk paspoort kan de prestaties van de verschillende textielsoorten inzichtelijk maken en precies aangeven welke materialen erin zitten.” Bijzonder is dat de trainees erachter kwamen dat een fysiek labeltje vaak de circulaire verwerking in de weg zit. “Er moet dus een slim alternatief komen voor het polyester labeltje.”
Aandacht verdient ook de afzetmarkt voor gerecycled textiel. “Die heeft echt nog een flinke boost nodig. Dit kan het beste gebeuren door het invoeren van een minimumnorm voor gerecycled garen in kledingstukken. Op die manier zorg je ervoor dat bedrijven die circulair produceren daadwerkelijk een afzetmarkt hebben, want dat is nu nog een groot probleem.”
De MRA zelf kan ook een aanjaagrol vervullen. “Bijvoorbeeld door af te spreken om veel meer dan nu gebeurt circulair in te kopen. En natuurlijk door zelf als grote afnemer van textiel het goede voorbeeld te geven.”
Volg Frans voorbeeld
Tijdens hun onderzoek kwamen de trainees een voorbeeld in Frankrijk op het spoor dat kansen biedt. “Frankrijk is hier al langer mee bezig. Echt al jaren. Daardoor is het de Fransen gelukt om een systeem te ontwikkelen dat producenten voor de hele textielketen verantwoordelijk maakt. Sleutel is een onafhankelijke instantie die de afdankfase van textiel beheert, terwijl een prijsprikkel producenten stimuleert hier werk van te maken. Het lijkt ons zinvol om voor de MRA de mogelijkheden hiertoe te onderzoeken.”
Brussel positief
Het onderzoek van de trainees kan worden gezien als een fundament om op voort te bouwen. “Het bevat de ingrediënten om uit te werken tot een lobbytraject.” Prioriteit verdienen Europese investeringen in sorteer- en verwerkingstechnologie voor circulair textiel. Meerwaarde biedt ook een verplicht percentage circulair aanbesteden van textiel door overheden van Europese lidstaten. Verder verdient het vergroten van de afzetmarkt aandacht. Bijzonder is dat uit hun gesprekken blijkt dat Brussel hier min of meer op zit te wachten. “We hebben onder meer gesproken met Nederlandse EU-vertegenwoordigers en merkten dat zij daar heel enthousiast over zijn. Men is daar echt positief over. Daar komt bij dat de MRA nog niet echt voet aan de grond heeft in de EU. Daar liggen dus kansen door juist met plannen voor het aanjagen van circulair textiel de boer op te gaan.”