Om duurzame systeemverandering tot stand te brengen moeten overheden, bedrijven en kennisinstellingen samenwerken. Volgens de Amsterdam Economic Board ligt de sleutel tot een circulaire economie in netwerksturing. Maar wat houdt dat precies in? Duurzaamheid.nl ging hierover in gesprek met boardlid Jacqueline Cramer. Om houvast te bieden aan netwerksturing formuleerde zij tien bouwstenen, gericht op aanwakkeren, context en succesvolle uitvoering.
In lijn met de ambities van de Rijksoverheid zet de Amsterdam Economic Board sinds 2015 fors in op circulaire ambities. De Amsterdam Economic Board is een platform dat samenwerking tussen het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden in de Metropool Regio Amsterdam stimuleert. Het doel: een slimme, gezonde en groene toekomst van de Metropool Amsterdam. Deze regio bestaat uit de provincies Noord-Holland en Flevoland, 32 gemeenten en de vervoerregio Amsterdam. De Board ziet zichzelf als onafhankelijke speler tussen alle partijen binnen het complexe maatschappelijke speelveld.
De sleutel om circulaire economie in de praktijk te realiseren is volgens de Board netwerksturing. Het uitgangspunt hiervan is dat er op basis van een gedeelde urgentie afspraken worden gemaakt tussen alle relevante betrokken partijen en dat iedere deelnemer zijn verantwoordelijkheid neemt om het vastgestelde doel te behalen. Geen informele netwerkclub dus, maar werken volgens vaste afspraken.
Tien bouwstenen
Om houvast te bieden aan netwerksturing formuleerde boardlid Jacqueline Cramer tien bouwstenen, waarbij de transitie aanwakkeren, context en succesvolle uitvoering de cruciale pijlers zijn. In de publicatie ‘De kracht van netwerksturing – Tien bouwstenen voor een slimme, groene en gezonde Metropool Amsterdam’ deelt Cramer het idee en de successen.
De tien bouwstenen raken aan alle onderdelen van een transitie. Cramer: ‘Je moet het zo zien dat iedere transitie bestaat uit meerdere transitie-initiatieven. Met alleen een nieuwe wet of een technische innovatie kom je er niet. Er is verandering nodig op grote en meerdere vlakken. Hierbij spelen veel en verschillende belangen een rol.’
De bouwstenen die Cramer formuleerde op basis van tientallen uitgevoerde transitie-initiatieven waaraan de Board meewerkte, raken alle onderdelen van een veranderingsproces. In hoeverre zo’n bouwsteen bepalend is hangt af van het initiatief. Soms duurt het lang om een gedeelde urgentie te krijgen, een andere keer blijkt een passend businessmodel een struikelpunt.